Toneelstukken zijn al sinds het oude Griekenland een populaire vorm van amusement. Een belangrijk element bij het schrijven van toneelstukken is het gebruik van een formele plotstructuur, die een duidelijk en georganiseerd raamwerk biedt voor het vormgeven van de structuur van een toneelstuk. Structureren is essentieel voor schrijvers om een samenhangend plot te creëren met goed gedefinieerde plotpunten en karakterbogen. Als zodanig zijn handelingen essentieel om de plotstructuur in drama uit te leggen. Er zijn twee hoofdtypen dramatische structuren die worden gebruikt om toneelstukken te karakteriseren. Aristoteles was een van de eersten die over drama schreef en de drie segmenten ervan beschreef: begin, midden en einde. In de loop van de tijd evolueerden drama's, de Romeinse dichter Horatius pleitte voor vijf bedrijven, en vele eeuwen later ontwikkelde een Duitse toneelschrijver, Gustav Freytag, de speelstructuur van vijf bedrijven die tegenwoordig algemeen wordt gebruikt om klassieke en Shakespeare-drama's te analyseren. De structuren van vijf en drie bedrijven, die verschillende delen van een toneelstuk vertegenwoordigen, dienen als fundamentele raamwerken die kunnen worden waargenomen in toneelstukken in alle literaire genres, van mysteries tot hedendaagse romans, sciencefiction, klassieke drama's of zelfs tragedies. Structuur biedt een fundamentele blauwdruk voor het organiseren van de voortgang van narratieve gebeurtenissen. Het patroon van deze verhaalstructuur in vijf bedrijven is te zien in het bekende plotdiagram genaamd de piramide van Freytag, ook wel bekend als de dramatische boog. Het is een visuele weergave van een toneelstuk in vijf bedrijven dat de structuur van het plot laat zien in termen van expositie, stijgende actie, climax, dalende actie en resolutie:
De drie-aktenstructuur
Aristoteles geloofde dat elk stuk poëzie of drama een begin, midden en einde moest hebben. Deze divisies werden ontwikkeld door de Romein Aelius Donatus en werden Protasis, Epitasis en Catastrofe genoemd. De verhaalstructuur van drie bedrijven heeft de afgelopen jaren een opleving gekend, nu bioscoopblockbusters en populaire tv-shows deze hebben overgenomen.
De vijfwettenstructuur
De structuur van vijf bedrijven breidt de klassieke indeling uit en kan over een traditioneel plotdiagram worden gelegd, aangezien het dezelfde vijf delen volgt. Vooral toneelstukken van Shakespeare staan erom bekend dat ze deze structuur volgen.
In de bovenstaande illustratie bevindt de verhaallijn van het plotdiagram zich tussen de structuur van vijf bedrijven (boven) en de divisies van Aristoteles (onder).
Formaat van een plotstructuur in vijf bedrijven
Akte één: de tentoonstelling
Hier leert het publiek de setting (tijd/plaats), worden karakters ontwikkeld en wordt een conflict gepresenteerd, meestal met de introductie van een of andere vorm van opwindende kracht. Een opwindende kracht of wat ook wel een opruiend incident kan worden genoemd, kan de vorm hebben van een gebeurtenis of omstandigheid die de status quo verstoort en het plot in beweging zet, waardoor de hoofdpersoon actie onderneemt en aan zijn reis van zelfontdekking begint.
Akte twee: opkomende actie
De actie van deze act leidt het publiek naar de climax. Het is gebruikelijk dat er complicaties optreden of dat de hoofdpersoon obstakels tegenkomt.
Akte drie: De climax
Dit is het keerpunt van het stuk. Handelingen culmineren vaak in de climax, gekenmerkt door de hoogste hoeveelheid spanning.
Act Vier: Vallende actie
Dalende actie is het deel van een toneelstuk waarin het conflict dat werd geïntroduceerd in de stijgende actie begint te ontrafelen en de spanning begint te verdwijnen. Tijdens deze fase worden de worstelingen van de hoofdpersoon vaak opgelost en kan het publiek de gevolgen van hun daden beginnen te zien.
Act Vijf: Ontknoping of Resolutie
Dit is het eindresultaat van het drama. Hier wordt de toon van de auteur over zijn of haar onderwerp onthuld, en soms wordt er een moraal of les geleerd.
Hoe u structuren in vijf aktes schrijft
Het begrijpen dat de twee dramatische structuren, namelijk de structuren van drie bedrijven en vijf bedrijven, verschillende componenten en plotpunten hebben, is cruciaal voor schrijvers en analisten van toneelstukken. Acties bepalen het drama. Afhankelijk van hoeveel acts in een toneelstuk belangrijke keerpunten en climaxmomenten bevatten, kan de betrokkenheid en emotionele betrokkenheid van het publiek variëren, waardoor diepte en complexiteit aan de theatrale ervaring wordt toegevoegd. De volgende stappen beschrijven hoe u een toneelstuk schrijft met behulp van de structuur van vijf bedrijven.
Identificeer de belangrijkste plotpunten: Begin met het identificeren van de belangrijkste gebeurtenissen die het verhaal vorm zullen geven, zoals het opruiende incident, de climax en de oplossing.
Verdeel het verhaal in vijf bedrijven: Verdeel het verhaal in vijf delen: de introductie, stijgende actie, climax, dalende actie en resolutie.
Zet het podium neer: De introductie moet de setting bepalen en de hoofdpersonen introduceren, terwijl ook het hoofdgedeelte van het verhaal moet worden opgezet waar complicaties optreden. In de eerste helft van het stuk maakt het publiek kennis met de hoofdpersonen en het aanvankelijke conflict, wat het toneel vormt voor het zich ontvouwende drama. In de tweede helft wordt het verhaal intenser, waardoor er grotere uitdagingen ontstaan en het verhaal naar zijn hoogtepunt wordt geduwd.
Bouw de spanning op: In de stijgende actie moet de hoofdpersoon steeds moeilijkere obstakels tegenkomen die de inzet verhogen en spanning creëren voor het publiek.
Bereik de climax: Het belangrijkste klimaatmoment is het keerpunt van het verhaal, waar de hoofdpersoon het hoofdconflict onder ogen moet zien en een cruciale beslissing moet nemen.
Begin met de oplossing: De vallende actie moet een gevoel van afsluiting geven en de losse eindjes van het verhaal aan elkaar knopen.
Breng het verhaal tot een einde: In de resolutie moet de hoofdpersoon een vorm van resolutie bereiken, positief of negatief, die een gevoel van afsluiting voor het publiek geeft.
Bewerken en herzien: zodra het verhaal compleet is, kunt u de structuur indien nodig herzien en bewerken om ervoor te zorgen dat het verhaal soepel verloopt en de dramatische structuur effectief wordt gebruikt.
Door deze stappen te volgen, kunt u een dramatische structuur van vijf bedrijven creëren die uw publiek effectief boeit en een meeslepend verhaal biedt.
Voorbeelden van de structuur in vijf bedrijven met toneelstukken van Shakespeare
Romeo en Julia, een van de bekendste toneelstukken van Shakespeare, is een goed voorbeeld van de structuur van vijf bedrijven. Door de piramide van Freytag te gebruiken om de plot te analyseren, kunnen we zien hoe de gebeurtenissen in het stuk zich ontvouwen en de belangrijkste plotpunten identificeren die het verhaal vooruit helpen.
Romeo en Julia
Romeo en Julia, een van de bekendste toneelstukken van Shakespeare, is een goed voorbeeld van de structuur van vijf bedrijven. Door de Freytag-piramide te gebruiken om de plot te analyseren, kunnen we zien hoe de gebeurtenissen in het stuk zich ontvouwen en de belangrijkste plotpunten identificeren die het verhaal vooruit helpen.
(Hiermee start u een gratis proefperiode van 2 weken - geen creditcard nodig)
Akte 1: De tentoonstelling
Omgeving: Verona Italië, 16e of 17e eeuw
Karakters: Capulets en Montagues, in het bijzonder Romeo en Julia
Conflict: De Montagues en Capulets zijn ruzie aan het maken
Akte 2: Opkomende actie
Romeo en Julia worden verliefd, maar kunnen niet samen zijn omdat hun families elkaar niet mogen. Ze besluiten in het geheim te trouwen.
Akte 3: De climax
Nadat hij het Capulet-gezelschap heeft neergestort, gaat Tybalt achter de Montague-bemanning aan en vermoordt Mercutio.
Om zijn vriend te wreken, duelleert Romeo met Tybalt, de neef van Julia, en vermoordt hij deze.
Romeo wordt verbannen, maar voordat hij vertrekt, geeft hij Julia een echte huwelijksnacht!
Akte 4: Vallende actie
Julia's ouders regelen een huwelijk voor haar met Parijs.
Zij en de broeder hebben een uitgebreid plan om haar uit een tweede huwelijk te halen door haar dood te veinzen. Onderdeel van dit plan is dat Romeo een brief ontvangt waarin staat dat ze niet dood is.
Romeo - die de brief nooit heeft ontvangen - denkt dat Julia is overleden (zie ons artikel over dramatische ironie ).
Romeo koopt vergif en gaat naar haar graf om zelfmoord te plegen.
Akte 5: Ontknoping of resolutie
Romeo confronteert Paris bij het graf van Julia en doodt hem voordat hij zelfmoord pleegt.
Juliet ontwaakt uit haar slaapdrankje en ziet dat Romeo zelfmoord heeft gepleegd.
Ze pakt zijn dolk en pleegt zelfmoord.
De broeder en verpleegster leggen de families Capulet en Montague uit dat de twee geliefden in het geheim getrouwd waren.
Beide families zijn bedroefd door de situatie en beloven een einde te maken aan hun langdurige vete.
Zoals jij het wilt
As You Like It, een pastorale komedie van William Shakespeare, is een voorbeeldig verhaaltype dat de structuur van vijf bedrijven volgt.
(Hiermee start u een gratis proefperiode van 2 weken - geen creditcard nodig)
Akte 1: De tentoonstelling
Omgeving: Frankrijk, het verhaal begint aan het hof van hertog Fredrick, maar de rest van het stuk speelt zich af in het Ardennenwoud.
Karakters: Duke Frederick, Duke Senior, Rosiland, Celia, Orlando, Oliver, Touchstone en Jaques
Conflict: Hertog Frederick heeft zijn broer, Duke Senior, naar het bos verbannen. Zijn dochter Rosiland wordt kort daarna verbannen. Orlando moet ontsnappen aan de vervolgingen van zijn oudere broer Oliver.
Akte 2: Opkomende actie
Rosalind vermomt zich als de jongeman Ganymedes.
Er zijn veel identiteitsverwisselingen in het bos, en veel personages worden verliefd op mensen die niet van hen houden.
Akte 3: De climax
Rosalind/Ganymede regelt op listige wijze een reeks beloften om ervoor te zorgen dat iedereen gaat trouwen en dat niemand teleurgesteld zal worden.
Rosalind onthult vervolgens haar ware identiteit aan de andere personages.
Akte 4: Vallende actie
Orlando redt zijn broer van een leeuw, en de twee zijn verzoend. Oliver wordt verliefd op Aliena.
Er is een gigantische bruiloft voor alle paren.
Akte 5: Ontknoping of resolutie
Alle personages, behalve Frederick en Jacques, die religieuze kluizenaars worden, keren terug naar het hertogdom.
ELA-Literacy.RL.6.2: Determine a theme or central idea of a text and how it is conveyed through particular details; provide a summary of the text distinct from personal opinions or judgments
ELA-Literacy.RL.7.2: Determine a theme or central idea of a text and analyze its development over the course of the text; provide an objective summary of the text
ELA-Literacy.RL.8.2: Determine a theme or central idea of a text and analyze its development over the course of the text, including its relationship to the characters, setting, and plot; provide an objective summary of the text
ELA-Literacy.RL.9-10.2: Determine a theme or central idea of a text and analyze in detail its development over the course of the text, including how it emerges and is shaped and refined by specific details; provide an objective summary of the text
ELA-Literacy.RL.11-12.2: Determine two or more themes or central ideas of a text and analyze their development over the course of the text, including how they interact and build on one another to produce a complex account; provide an objective summary of the text
ELA-Literacy.RL.6.5: Analyze how a particular sentence, chapter, scene, or stanza fits into the overall structure of a text and contributes to the development of the theme, setting, or plot
ELA-Literacy.RL.7.5: Analyze how a drama’s or poem’s form or structure (e.g., soliloquy, sonnet) contributes to its meaning
ELA-Literacy.RL.8.5: Compare and contrast the structure of two or more texts and analyze how the differing structure of each text contributes to its meaning and style
ELA-Literacy.RL.9-10.5: Analyze how an author’s choices concerning how to structure a text, order events within it (e.g., parallel plots), and manipulate time (e.g., pacing, flashbacks) create such effects as mystery, tension, or surprise
ELA-Literacy.RL.11-12.5: Analyze how an author’s choices concerning how to structure specific parts of a text (e.g., the choice of where to begin or end a story, the choice to provide a comedic or tragic resolution) contribute to its overall structure and meaning as well as its aesthetic impact
ELA-Literacy.RL.9-10.6: Analyze a particular point of view or cultural experience reflected in a work of literature from outside the United States, drawing on a wide reading of world literature
ELA-Literacy.RL.11-12.6: Analyze a case in which grasping a point of view requires distinguishing what is directly stated in a text from what is really meant (e.g., satire, sarcasm, irony, or understatement)
Veelgestelde vragen over Het toneelstuk in vijf bedrijven (dramatische structuur)
Wat is de structuur van vijf bedrijven in een toneelstuk?
De structuur van vijf bedrijven is een format van dramatische structuur dat vaak wordt gebruikt in klassieke en Shakespeare-drama's. Het breidt de structuur van drie bedrijven uit door het verhaal in vijf delen te verdelen: expositie, stijgende actie, climax, dalende actie en resolutie.
Wat is de oorsprong van de vijf-aktenstructuur?
De structuur van vijf bedrijven werd ontwikkeld door de Romeinse dichter Horatius en later gebruikt door Gustav Freytag om klassieke en Shakespeare-drama's te analyseren.
Wat is het doel van de uiteenzetting in de vijf-act-structuur?
De expositie is het eerste bedrijf in de structuur van vijf bedrijven. Het doel is om de setting te introduceren, de personages te ontwikkelen en het belangrijkste conflict van het stuk aan het publiek te presenteren.
Wat is het verschil tussen de stijgende en dalende actie in de vijf-act-structuur?
De stijgende actie is het tweede bedrijf en leidt het publiek uiteindelijk naar de climax. Het brengt vaak complicaties en obstakels met zich mee voor de hoofdpersoon. Wat betekent stijgende actie in de context van een toneelstuk? Het draait allemaal om de spanning en emoties die ontstaan. Zonder stijgende beweging zou de climax de noodzakelijke opbouw en impact missen, en zouden de dalende actie en resolutie niet dezelfde emotionele impact hebben.
Het vindt plaats in het vierde bedrijf, waar het verhaal ten einde loopt en alle onbekende details of plotwendingen worden onthuld en afgerond. Wat betekent dit in de context van een toneelstuk? Het is het tegenovergestelde van Rising Action, waarbij het verhaal ten einde loopt en alle onbekende details of plotwendingen worden onthuld en verpakt in een moment van laatste spanning.
Wat is een act in een toneelstuk?
Een 'act' in een toneelstuk is een belangrijk onderdeel dat helpt bij het organiseren van het verhaal, waarbij elke act een reeks scènes bevat om de plot en personages te ontwikkelen. Het markeert belangrijke verschuivingen in het verhaal en kan in aantal variëren, meestal 3 of 5 acts. Het concept van 'actdefinitie', theaterspecifieke terminologie, speelt een belangrijke rol bij de organisatie en structurering van een toneelstuk, waarbij elke act een belangrijke divisie vertegenwoordigt die bijdraagt aan de karakterontwikkeling, de plotvoortgang en de algehele theatrale ervaring.
Wat is dramatische structuur?
Dramatische structuur is de overkoepelende term die het ontwerp en de organisatie van een verhaal in dramatische werken omvat. Het biedt het essentiële raamwerk voor hoe het verhaal zich ontvouwt en geeft richting aan het tempo en de emotionele boog van de plot. Het schetst hoe het verhaal wordt gepresenteerd en zich ontvouwt, inclusief de belangrijkste elementen van de structuur van vijf bedrijven. Voorbeelden van dramatische structuren, zoals de modellen met drie bedrijven en vijf bedrijven, bieden schrijvers beproefde raamwerken om meeslepende verhalen te creëren, terwijl ze ook ruimte bieden voor creatieve innovatie.
Waarom wordt een 5-aktenstructuur gebruikt?
De structuur van vijf bedrijven is een dramatische structuur die vaak wordt gebruikt bij het vertellen van verhalen, vooral in toneelstukken en films. Terwijl de meer traditionele structuur eeuwenlang de structuur van drie bedrijven was (begin, midden en einde), biedt de structuur van vijf bedrijven een meer gedetailleerde en genuanceerde benadering van het vertellen van verhalen. Hier zijn enkele redenen waarom de 5-aktenstructuur wordt gebruikt:
Verhoogde complexiteit: De aanvullende handelingen zorgen voor meer complexiteit en diepgang in de ontwikkeling van het plot en de personages. Dit kan vooral handig zijn voor verhalen met meerdere subplots of ingewikkelde verhalen.
Stijgende actie en climax: De structuur van vijf bedrijven omvat vaak een duidelijke stijgende actie die naar de climax leidt, waardoor een meer geleidelijke opbouw van spanning en spanning ontstaat. Dit kan de emotionele impact van het verhaal vergroten.
Karakterbogen: Met meer acts is er meer ruimte voor de ontwikkeling van karakterbogen. Personages kunnen in de loop van de vijf acts aanzienlijke veranderingen ondergaan, uitdagingen aangaan en groei ervaren.
Tempocontrole: De structuur met vijf bedrijven zorgt voor een nauwkeurigere controle over het tempo van het verhaal. Elke handeling kan een specifiek doel dienen en bijdragen aan de algehele stroom van het verhaal.