Bumalik si Rizal sa Pilipinas noong 1892. Nagtatag siya ng isang lipunang walang dahas-reporma, ang Liga Filipina, sa Maynila, at ipinatapon sa Dapitan sa hilagang-kanluran ng Mindanao.
Slide: 2
Noong 1896, nag-alsa laban sa Espanya ang Katipunan, isang makabayang lihim na lipunang Pilipino. Bagama't wala siyang koneksyon sa organisasyong iyon at wala siyang bahagi sa himagsikan, si Rizal ay inaresto at nilitis ng militar para sa sedisyon.
Isang napakatalino na mag-aaral sa medisina, hindi nagtagal ay ipinangako niya ang kanyang sarili sa reporma ng pamamahala ng mga Espanyol sa kanyang sariling bansa, kahit na hindi niya itinaguyod ang kalayaan ng Pilipinas.
Slide: 3
Karamihan sa kanyang pagsusulat ay ginawa sa Europa, kung saan siya nanirahan sa pagitan ng 1882 at 1892.
Noong 1887 inilathala ni Rizal ang kanyang unang nobela, ang Noli me tangere (Ang Kanser sa Panlipunan), isang marubdob na paglalantad ng kasamaan ng pamamahala ng mga Espanyol sa Pilipinas. Isang sumunod na pangyayari, ang El filibusterismo (1891; The Reign of Greed), ang nagtatag ng kanyang reputasyon bilang nangungunang tagapagsalita ng kilusang reporma sa Pilipinas.