Jonas jest typowym 11-latkiem żyjącym w pozornie idealnej społeczności. Jest mało bólu i nie ma zbrodni. Ludzie są uprzejmi i wszyscy należą do wspierającej się rodziny. Jednak ta utopia ma swoją cenę; nie ma wyborów, emocje są zakazane, a życie we wspólnocie podyktowane jest surowymi zasadami. W tym społeczeństwie Starsi dopasowują małżonków i przydzielają im dzieci przed urodzeniem. Wszyscy wyglądają podobnie pod względem koloru skóry i ubioru. Każdy w społeczności ma również przydzieloną pracę.
Kiedy nadchodzi czas, aby Jonas nauczył się swojej pracy, zostaje wybrany na nowego Odbiorcę. To jest osoba, która przechowuje wszystkie wspomnienia świata dla swojego społeczeństwa. Z biegiem czasu Jonas poznaje kolor, naturę, piękno, przyjemność, miłość i rodzinę. A także bolesne wspomnienia straty, samotności, ubóstwa, obrażeń, wojny i śmierci. Dawny Odbiorca (tytułowy Dawca) wyjaśnia, że wspólnota opiera się na zasadzie podobieństwa, która do przetrwania wymaga spójności świata pozbawionego emocji i pamięci. Dodaje, że te wspomnienia dają Odbiorcy prawdziwą mądrość potrzebną do kierowania komisją we wszystkich jej decyzjach.
Przed rozwiązaniem powieści Jonas dowiaduje się, jak umierają ludzie w społeczności, i planuje ucieczkę, aby Gabe (maluch, którym opiekuje się jego rodzina) nie został „uwolniony” (zabity). Jonas chce przekazać wszystkim swoje wspomnienia, pomimo ostrzeżeń Dawcy, że może to mieć druzgocące konsekwencje. Jonas denerwuje się i czuje, że bez wspomnień jego rodzina i przyjaciele żyją w ignorancji.
Ten plan ucieczki zabiera Jonasa i Gabe'a w podróż. Jonas zmaga się z myślami, uczuciami i emocjami, którymi dzielił się z nim Dawca, zanim dotrą do miejsca, które było w pierwszym otrzymanym wspomnieniu Jonasa. W śniegu Jonas i Gabe zjeżdżali ze wzgórza, przez chwilę szczęśliwi.
