Ang San Diego ay isang bayang malapit sa baybayin ng isang lawa at pinagigitnaan ng malalaking bukirin at palayan. Bunga ng kahangalan at masasamang hilig ng nagsisipigtanim, ang mga inaani sa baya'y binibili lamang ng Tsino sa murang halaga. Kitang-kita ang kabuuan ngbayan mula sa kampanaryo ng simbahan. kaakit-akit malasin ang tanawin mula rito.
Kabanata 10: Ang Bayan Ng San Diego
Gayunman, mapapansin sa pagtatanaw sa kabuuan nito ang isang tila pulong gubat na nasa gitna mismo ng kabukiran. Iginagalang ng mga tao ang gubat dahil sa iniingatang alamat. Sinasabing isang matandang Kastilang matatas managalog ang nakarating sa loob ng gubatan. Natuklasan niya ang isang pook na dinadaluyan ng tubig na maiinit. Ipinagpilitan niyang bilhin ang lugar sa mga nagsasabing may-ari. Kanya itong binayaran ng mga damit, hiyas, at salapi. Subalit hindi na nakita ang matanda
Isang araw, natagpuan ng mga pastol ang matanda na nakabitin sa puno ng balete at nabubulok na. Mula noo'y kinatakutan na ang gubatan
Ang mga hiyas na galing sa matanda'y pinagtatapon ng mga babae sa ilog, at ang damit nama'y kanilang sinunog.
Makalipas ang ilang buwan, isang binatang mestiso na nagngangalang Saturnino ang dumating sa pook na nabili ng matandang Kastila. Sinasabi niyang siya ang anak ng namatay.
Nang tumanda si Don Saturnino ay saka lamang niya naisipang mag-asawa. Ang napangasawa niya ay isang taga-Maynila at sila'y nagkaanak ng isang lalaki, si Don Rafael na ama ni Crisostomo